شلختگی هم آموختنی است (آموزش نظم و انظباط در فرزندان )

ملکه هاى رفتارى و اخلاقى بسیارى از فرزندان ، در محیط خانه و از گذر شیوه هاى رفتارى و اخلاقى پدر و مادر شکل مى گیرند.

همان گونه که فرزندان ، راست گویى ، وفاى به عهد ، خوش برخوردى ، آداب معاشرت ، پابندى به آداب مذهبى ، صرفه جویى ، ساده زیستى و سخاوت و حتى رعایت نظافت را از والدین مى آموزند ، نظم و انضباط و داشتن برنامه ی درست را نیز از آنان مى آموزند.

 ساعت ورود و خروج پدر از خانه ، ساعت هاى خواب و مطالعه ، ایام گردش و دید و بازدید والدین ، مهم ترین و موثرترین ابزار تربیت و پرورش روح انضباط و برنامه ریزى در فرزندان است .

آگاهى 

کسى که از اثر شگرف نظم در موفقیت انسان هاى بزرگ آگاه است و از پیامدهاى زیان بار بى نظمى خبر دارد ، این شناخت ، در وجودش ، نیرویى پدید مى آورد که او را به سوى نظم سوق مى دهد. در این جا برخى از پیامدهاى زیان بار بى نظمى را یاد آور مى شویم :

- بى نظمى در اعمال انسان ، تاثیرى زیان بار دارد و جریان طبیعى فعالیت انسان را مختل مى سازد. انسان نامنظم ، نمى تواند از توانایى هاى فردى خود بهره برد.

- بى نظمى ، موجب اتلاف وقت و از دست رفتن عمر آدمى است .

- بى نظمى ، سبب رکود تحصیلى و باز ماندن از اداى وظایف اجتماعى است .

- تاثیر زیان بار در شخصیت افراد ، از عوارض دیگر بى نظمى است . شخص نامنظم از روش خودخواهانه و اعمال نظر شخصى متاثر از هوا و هوس پیروى مى کند و این ، سبب ضعف و زبونى نفس و سستى اراده اوست . (1)

نشست و برخاست با افراد منظم 

دوستان و معاشران منظم ، تاثیرى بس بزرگ در به وجود آمدن نظم در زندگى انسان دارند ، زیرا صلاح و فساد دوست ، در سینه دوست نفوذ مى کند و او را تحت تاثیر قرار مى دهد. حضرت على (ع ) در نامه اى به حارث حمدانى مى فرماید:

ایاک و مصاحبة الفساق ، فان الشر بالشر ملحق ؛ (2)

بر حذر باش از معاشرت با بدکرداران ، زیرا؛ بد به بد پیوندد.

همان گونه که معاشرت با افراد بدکردار ، تاثیرى زیان بار بر آدمى مى نهد ، معاشرت با افراد نیک کردار، تاثیر سازنده دارد. معاشرت و رفاقت با افراد منظم ، انسان را به سوى نظم حرکت مى دهد.

نمونه هاى آرمانى 

نقش نمونه هاى آرمانى در زندگانى آدمى ، توجه برانگیز و در خور اهمیت است . قرآن کریم از حضرت ابراهیم (ع ) و پیامبر اکرم (ص ) به عنوان دو اسوه ، یا نمونه آرمانى یاد کرده است . کار اسوگان براى دیگران ، سر مشق دادن است . در محیط خانه ، پدر و مادر براى فرزندان چنین نقشى دارند. والدین از همان روزهاى نخست باید امور مربوط به کودک را به ضابطه در آورند؛ یعنى طفل را به موقع شیر دهند، به موقع بخوابانند، به موقع بیدار کنند. در آموزش راه رفتن و سخن گفتن و غیره  باید مراقب باشند.

 بهترین دوره پرورش انضباطى کودکان ، همان دوران سه و چهار سال آغاز زندگى است . (3)