پرهیز از سختگیری به افراد خانواده
8- مردان نباید برافراد خانواده خود سختگیری نمایند بلکه باید در حد توان برای آرامش و رفاه آنان تلاش نمایند حضرت محمد صلی الله علیه و اله فرموده اند :از ما نیست کسی که وسعت زندگی بر او داده شود و او بر خانواده اش سخت بگیرد.(مستدرک ج 2 ص 643 )
گفتگوی نرم و دوستانه
7- زن ومرد باید درگفتگو با همدیگر با احترام ودوستانه صحبت نمایند و لحن سخن را به جای تحکمی و آمرانه و با واژه های تند وخارج ازنزاکت به آهنگ ملایم و لحن پیشنهادی با واژها وجمله های لطیف و محترمانه تغییر دهند. زیرا سخن گفتن به صورت دستوری و آمرانه موجب ناراحتی همسر شده وبه غرور او لطمه وارد می کند واثرات منفی و یرانگری به دنبال دارد. حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمودند : هر زنی که شوهرش را با زبان اذیت کند از او هیچ توبه و فدیه و حسنه ای قبول نمی شود تا این که شوهر از حق او راضی شود ، اگرچه روزها روزه بدارد و شب ها را در عبادت باشد بنده ها آزاد کند و اسب های نیکو در راه خدا برای جهاد بدهد پس او اول کسی ست که وارد آتش می شود و همچنین است مردی که نسبت به زنش ظالم و ناسازگار باشد.(رساله امام سجاد علیه السلام ، شرح نراقی )
ابراز محبت در عمل
6- زن وشوهر باید علاوه بر ابراز محبت کلامی نسبت به همسر و شریک زندگی خود با انجام دادن اقدامات محبت آمیز و صمیمانه عملی ، استحکام بیشتری به زندگی مشترک خود بدهند در این ارتباط جملات عاطفی که انرژی مثبت دارند را یادداشت کنید ودر محاورات زندگی از آن برای همسر وفرزندانتان استفاده کنید. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود :این سخن مرد که به همسرش می گوید : واقعا ترا دوست دارم ، هرگز از قلبش خارج نخواهد شد.(شافى جلد 2 ص 138)و حضرت رضا علیه السلام فرمود :بعضی زن ها براى شوهرشان بهترین غنیمت هستند ، زنانی که به شوهرشان اظهار محبت کنند.(مستدرک ج 2 ص 532)
محرم اسرارهم بودن
5- زن وشوهر باید محرم وحافظ اسرار یکدیگر بوده و عیب پوش هم باشند. همان گونه که خداوند زن و شوهر را لباس یکدیگر دانسته است یعنی چنان که لباس حافظ تن است و حجابی است روی عیب های بدن، زن و شوهر هم نسبت به هم باید چنین باشند. اگر زن ومرد عیب های همدیگر را بیان نمایند هم عیوب همسر خود را فاش کرده و هم خودرا رسوا کرده اند خداوند در قران می فرماید: «از یکدیگر عیب جویی نکنید». (حجرات 11).
مراقبت از خود
4- یکی از مسائل مهم برای اعضای خانواده مراقبت در رفتار خود می باشد چشم چرانی و نگاه های طولانی و شهوت آلود به نامحرم یکی از بیماریهای بزرگ اجتماعی است. قرآن مجید در سوره مبارکه نور در دو آیه به حکم این مسئله پرداخته و در آیه نخست خطاب به مؤمنان می فرماید: به مؤمنان بگو چشم های خود را از نگاه به نامحرمان فرو گیرندو دامان خود را حفظ کنند، این برای آنها پاکیزه تر است، خداوند از آنچه انجام می دهید آگاه است و در آیه دوم زنان مؤمنه را مخاطب قرار داده و چنین می فرماید: «و به زنان باایمان بگو چشم های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمایند.»(نور/ 31)
پرهیز از توقعات نابجا
3- یکی از عواملی که باعث بروز اختلاف در خانواده می گردد، توقعات نابجا وچشم وهم چشمی هاست «البته باید توجه داشت که بعضی افراد، بهانه گیر بوده و در مورد هر مسئله کوچکی بهانه گیری می کنند. زن و مرد در زندگی باید با تدبیر، خانواده را اداره کنند. زن در وظایف خود و مرد هم در وظایف خود، تلاش کنند در کنار هم کاستی های هم را برطرف نمایند. درباره تصمیمات خود با هم مشورت کرده و نظر و سلیقه همدیگر برایشان مهم باشد و سعی نکنند با زور و تحکم خواسته خود را برآورده سازند» (آیین همسرداری، ابراهیم امینی، ص67). از این رو پیامبر اکرم(ص) می فرماید: هر زنی که با شوهرش ناسازگار باشد و او را بر چیزهایی که توانایی ندارد وادار نماید اعمالش مورد قبول خدا واقع نشده و در قیامت مورد غضب پروردگار جهانیان واقع می شود (بحارالانوار، ج103، ص244).
پرهیز از سوءظن 2- افراد خانواده باید از سوءظن و گمان بد بردن نسبت به همدیگر جدا" پرهیز نمایندچرا که هرکس به این بیماری مبتلا شد، زندگی را بر خود و خانواده اش تلخ می کند، بهانه جویی می کند و آن را تعقیب می کند؛ چون یکی از آثار زشت بدگمانی تجسس است که در قرآن کریم از آن نهی شده است. خانواده ای که به مرض بدگمانی دچار شود، آسایش و خوشی نمی بیند. بنیاد چنین خانواده ای همواره در معرض خطر است و ممکن است حتی به طلاق و جدایی هم بینجامد و یا جنایتی را درپی داشته باشد. قرآن کریم می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از گمان ها بپرهیزید که پاره ای از گمان ها گناه است و جاسوسی مکنید.» (حجرات 12)
پرهیز از تکبر وخودخواهی
1- زن ومرد باید از تکبر و خودبینی و خودخواهی بپرهیزند زیرا تکبر وخودخواهی ازجمله مهم ترین عواملی هستند که باعث اختلافات خانوادگی می شود. کسانی که به این بیماری مبتلا باشند، خوبی های خود را می بینند و بزرگ می شمارند، ولی بدی هایشان را نمی بینند. امام صادق (ع) می فرمایند: کسی که در قلبش به اندازه ذره ای کبر و خود بزرگ بینی باشد به بهشت وارد نمی شود. (جهاد النفس، ح 569)
مهارتهای زندگی درآیات وروایات
مقدمه
خانواده از مجموعه افرادی تشکیل شده که مسئولیت های متقابلی برعهده آنها است. این افراد نیازهای مادی، عاطفی و اجتماعی دارند که باید در محیط خانواده برآورده شود. علاوه براین، معمولاً اعضای خانواده بیشترین مدت زندگی و ساعات روزانه را با هم به سر می برند، به طوری که با هیچ فرد دیگری به این میزان تعامل ندارند. دلبستگی ها و روابط عاطفی در خانواده بیش از هر گروه اجتماعی دیگر است و درصورتی که عوامل دلبستگی در خانواده تضعیف شود، بسیاری از اختلافات به کمک همین روابط عاطفی مثبت و بسیار نزدیک، قابل حل است.لذا برای اینکه خانواده سالم ، شاد وبانشاطی داشته باشیم باید به نکات زیر که در قرآن کریم وروایات معصومین (علیهم السلام) آمده است دقت بیشتری معطوف نمائیم: