سفارش تبلیغ
صبا ویژن

تربیت سالم کودکان

مباحث نوین روان شناسی بر ضرورت تربیت سالم کودکان در سال های طفولیت نخستین تاکید نموده است ، چرا که پایه های شخصیت آنان در سال های نخستین عمرشان ، پی ریزی می شود و هم چنان در شخصیت آینده ی آن ها و فعالیتشان موثر است .

این تاثیر مهم در روان کودکان ، از خانه و خانواده ، نشات می گیرد و در تمام زوایای رشد کودک مشاهده می گردد به ویژه اثر آن را می توان در ناحیه ی انفعالی و اجتماعی او مشاهده کرد . بنابراین ، مسئولیت خانواده ، بسیار مهم و خطیر خواهد بود .2

ضروری است که فرزندانمان را از خردسالی بر رفتار و کردارهای خوب از جمله راستگویی، دوستی با دیگران ، وفاداری و دیگر صفات متعالی که بشریت با آن ها شکوفا و سعادتمند می گردد ، رشد دهیم .

در مباحث روان شناسی ، تاکید شده است که وجدان و ضمیر شخص و شیوه ی زندگی او و اندیشه اش درباره ی خودش و تمام عادات او ، در کودکی ، پی ریزی شده است .

می فرماید : «قلب خردسال و جوان همچون زمین خالی است ، هر بذری در آن پاشیده می شود ، می پذیرد . بنابراین ، من در تعلیم و ادب تو پیش از آن که قلبت سخت شود و عقل و فکرت به امور دیگر مشغول گردد، مبادرت ورزیدم.»3

فروید نیز رفتار و شکل شخصیت بزرگسالان را به زمان کودکی نسختین او ارجاع داده و مرتبط دانسته است .4 بنابراین مسئولیت بزرگی به عهده ی والدین است که کودکان خود را در سنین پائین عمرشان ، تربیتی سالم و صحیح ، بنمایند . همچنین لازم است بر آنها که عادات و کردارهای نیکو . اخلاق کریم را در فرزندان خود رشد دهند تا بتوان شخصیت آینده ی آنان را ساخت .

تربیت انحرافی کودک :

خطرناک ترین چیزی که کودک از پدر و مادر خود به دست می آورد ، تربیت انحرافی است ، چرا که باعث می شود اوزیان ببیند و او را به سوی انحراف و گرایش به انجام دادن جنایت و تجاوز به حقوق دیگران ، سوق می دهد. روان شناسان ، ریشه و علل پیدایش اضطراب ها را بررسی نموده ، مشاهده کردند که علل و عوامل آنها به کودکی نخستین و اولیه ، یعنی در سنین پنج تا شش سالگی که آنها در کنار خانواده ی خود می گذرانند و قبل از رفتن به مدرسه ، باز می گردد . بنابراین علائم و صفاتی که یک فرد عصبی و منحرف ، دارا می باشد ، چیزی جز اقتدار و استمرار صفاتی که در سنین خردسالی اولیه در او به وجود آمده باشد ،نیست .

اگر بخواهیم به خوبی و به طور صحیح از سلامتی افراد بزرگ آگاه شویم ، الزاماً باید از وضع و حال آنان در زمان کودکی نخستین آنها مطلع گردیم ، چرا که آگاهی از وضع حاضر ممکن نیست ، مگر این که در پرتو وضع گذشته آن را جست و جو کرد .5

شیوه های تربیت سالم :

اما شیوه های تربیت صحیح و سالمی که پدران و مادران باید در پرتو آنها ، کودکان خود را رشد و تربیت دهند ، عبارتند از :

1 . دور ی از قساوت و خشونت : روان شناسان بر ضرورت دوری کردن از قساوت و زور در تربیت کودکان ، تاکید کرده اند ، زیرا که برای آنان زیان های بسیاری در برخواهد داشت .

سنگدلی والدین ،باعث می گردد تا در آسایش اجتماعی کودک ، تاثیر کند و موجب می شود تا او ، والدین خود را منشا شکنجه و درد مشاهده نماید و همین امر باعث می شود تا اعتماد او به خود و دیگران کاهش یابد .6

«دکتر فاخر» می گوید : « سنگدلی و خشونت ، کودک را از عاطفه و محبت که حق طبیعی او به شمار می آید ، محروم می سازد و به طور طبیعی ، انسان ، فطرتاً نیازمند محبت و عاطفه ،آفریده شده است . بنابراین ، هر کس نتواند این دو نیاز را به دست آورد ، احساس کمبود خواهد کرد و دو چیز را از دست خواهد داد :

1 . تعادل و توازن عقل

2 . آرامش عاطفی

آمار به دست آمده ، نشان دهنده ی شمار زیادی از مجرمین است که عاقبت آنان به طفولیتشان باز می گردد زیرا در خانواده هایی پرورش یافته اند که قساوت و خشونت ، به عنوان یک قانون در آنجا حاکم بوده و تنها از وسیله ی زدن و آزار ، در تربیت ، استفاده می شده است .»7

تو سری زدن و سرکوب ، راه صحیح تربیت نیست ، زیرا که این روش باعث ایجاد نگرانی ، که یکی از بدترین انواع ستیز نفس و روان است – در کودک می گردد .

2 . اجتناب از نرمی بیش از حد : همان طور که خشونت در تربیت کودک یک عامل منفی است ، نرم خویی افراطی بعضی از والدین در تربیت فرزندان نیز خطری کمتر از خشونت ندارد . زیرا کودک چون دیگران ، نیاز به کسی دارد که راه راست و درست را از طریق نادرست به او نشان داده و تبیین نماید . بنابراین بایستی اگر کودک کار نیکی انجام دهد ، او را ستایش کرده و اگر کار زشت و خلافی انجام دهد ، او را سرزنش و توبیخ نمود . اما نرم خویی بیش از حد و چشم پوشی از اشتباهات و گناهان کودک ، باعث می شود تا بر ارتکاب گناه و کارهای زشت ، عادت کند و در پستی و رذائل اخلاقی فرو رود .


3 . عادت دادن به رفتار نیک : بر والدین لازم است که در روح کودکان خود ، عادات و صفات نیکو که در یک شخصیت سالم و نیرومند وجود دارد را پرورش دهند . از میان این عادات و صفات ، می توان به موارد زیر اشاره کرد :

الف : دوری کردن از بی باکی

ب : دور کردن از غرور

ج : دور کردن از بی ارادگی

د : پایداری در مقابل بحران ها و گرفتاری ها

هـ : پیروز شدن بر کشمکش ها ی روحی و روانی و حل کردن مشکلات زندگی او به طور مثبت و صحیح که بر اساس تفکر و منطق صحیح باشد .

پرورش صفات و عادات نیک و اخلاق کریم در روح کودک ، در آینده ای نزدیک برای او ، شخصیتی متکامل و ارزشمند را محقق می سازد که در آن هیچ گونه انحرافی مشاهده نخواهد شد .

4 . پرورش روح دینداری در کودک : والدین باید در فرزندان خود ،روح دینداری ، ایجاد و پرورش نمایند ، چرا که دین و مذهب در آینده ، آنان را از سقوط در جهنم رذائل و پستی ها ، حفظ می کند .

مسلح شدن کودک به مذهب ، برای او راه عملی زندگی را ترسیم می نماید . مذهب است که او را از ذلت بندگی غیر خدا، آزاد می کند و از جرائم اجتماعی همچون تجاوز به حقوق دیگران و ... باز می دارد . مذهب ، منبع اصیل فضایل روحی و معیار صحیح جهت تشکیل شخصیت بلند انسانی می باشد . جامعه شناسان عنوان کرده اند که هیچ پایگاهی برای رفتار و شخصیت اخلاقی ، بدون دین و مذهب ، باقی نمی ماند .

معیارهای مذهبی ، به اوضاع اجتماعی ، به طور مستقیم و غیر مستقیم عنایت و توجه زیادی می کند بنابراین پایگاه شخصیتی که از عقیده ی مذهبی و دینی تغذیه می شود ، قهراً حکایت از این منش و شخصیت دارد و موضعی که یک فرد مذهبی درمقابل هر حقیقتی که بیرون از چارچوب زندگی انسانی ومسائل آن ، می گیرد،برای برقراری روابط اجتماعی،کوشش دارد و نیز هدف های زندگی انسانی با اراده ی اعمال شده ی نیروهای فوق بشری ، ارتباط می یابد .8

تربیت اسلامی ، توجه خاصی به تهذیل وجدان و بالابردن سطح فکری و اجتماعی فرد دارد و او را به سوی کارهای خیرو همدلی با مردم و رفع زیان های آنان ، سوق می دهد .

پرورش دینی ، انسان را از آلودگی به میکروب های فساد حفظ می کند و او را به عنوان شخصیتی مورد اعتماد و الگویی نیکو برای دیگران قرار می دهد .

5 . تغذیه ی عاطفی و محبت : بر والدین لازم است که کودکان خود را در کانونی گرم و پر از محبت و دلسوزی بدون افراط ، پرورش دهند . کودکی که محبت و عاطفه ی والدین خود را از دست بدهد ، دچار عقده های خطرناک روانی می شود که از آن جمله می توان به دزدی،دروغ،سنگدلی ،خشونت ، شرارت، حمله به دیگران و ... اشاره کرد . بر پدر و مادر است تا از اعمال «خشونت » و در تربیت کودکان خود ، اجتناب نمایند و آنان را از محبت و عاطفه ، سیراب سازند . ولالیری می گوید :«بیزاری والدین در نظر کودک ، می تواند همواره او را از بهره بری زندگی بازدارد و این با نابودکردن احساس او به امنیت و اعتماد به نفس خود در زندگی می باشد.»9

مباحث روان شناسی ثابت کرده است که مهمترین عوامل نگرانی و اضطراب ، به عدم وجود عاطفه در خانواده ، احساس محرومیت از محبت و عاطفه در کودک و این که او یک موجودی زائد و ضعیف است که در میان جهانی پر از دشمن زندگی می کند ، باز می گردد . 10 والدین باید در تربیت کودک خود ، از پدیده های زیر اجتناب نمایند زیرا این گونه برخوردها با کودک ، باعث می شود او دچار عقده های خطرناک روانی شده و به سوی انحراف و ارتکاب اعمال زشت و یا حتی جنایت کشانده شود و این موضوع برای جامعه بسیار خطرناک است .

بعضی از این رفتارها عبارتند از :

1. رفتار با خشونت و سنگدلی بیش از حد ؛

2. استفاده از تنبیه بدنی ؛

3. به طور دائم از او ایراد گرفتن و بر ملا کردن عیب های او در برابر دیگران ؛

4. نسبت به او بی اهمیت بودن و او را در معرض اتهام قرار دادن ؛

5. او را به نیکی یاد نکردن ؛

6. او را در برابر دیگر برادران و خواهرانش بی ارزش جلوه دادن ؛

7. ابراز تعجب والدین در صورتی که برخی از آنها به خوبی یاد کنند . 11

6 . به وجود آوردن روحیه ی استقلال در کودک : کودک را بایستی مستقل تربیت کنند تا کارها و اموری که مربوط به شخص خودش است را به صورت مستقل انجام دهد .

روان شناسان می گویند :«فردی که دارای شخصیت و اراده ی ضعیف می باشد . شخصیتی مستقل نداشته و در کودکی وادار نشده است تا خودش به دست خود کارهایش را انجام داده و مشکلاتش را حل کند .»

7 . عدالت میان فرزندان : اسلام بر رعایت مساوات و عدالت میان فرزندان ، تاکید فراوانی نموده و آن را عنصری مهم از عناصر تربیت موفق دانسته است . بنابراین والدین ، نباید برخی از فرزندان خود را بر برخی دیگر ترجیح و امتیاز دهند ، چرا که این موضوع منجر به شیوع بیزاری و دشمنی میان آنان می شود.

راویان حدیث می گویند : رسول خدا(ص) به مردی نگاه می کرد که دو فرزند داشت . او یکی از آنان را بوسید و دیگری را نبوسید . رسول خدا (ص) با خشم به آن مرد فرمود : : میان آنان به مساوات رفتار نکردی .» مباحث روان شناسی به خوبی ثابت کرده اند که عدم رعایت عدالت میان فرزندان ، احساس نگرانی را در درون کودک بر می انگیزاند و بصیرتی که باعث می شود تا راه زندگی را با آرامش و راحتی ، طی کند ، کاهش می یابد . طبعاً آدمی که نگران و مضطرب است ، همواره احساس پوچی و شکنجه های روحی و روانی می کند .12

8 . اجتناب از بد دهنی : بر والدینی که می خواهند فرزندان خود ، در آینده بر ایشان مایه ی افتخار شوند ، باید از بددهنی و ادای گفتارهای زشت و مخالف آداب و معیارهای اخلاقی ، اجتناب و دوری نمایند . زیرا کودک در رفتارش از والدین خود تقلید می کند و آنان را الگو قرار می دهد . بنابراین اگر آنان را پایبند به اخلاق ، ارزش ها و آداب اسلامی نبیند ، همچون والدین خود رفتار خواهد نمود . طبعاً چنین الگوهایی در آینده او را با ناملایمات و دشواری های بزرگ زندگی روبرو خواهند ساخت .

در واقع تربیت فرزندی که از لحاظ روانی در حالت اعتدال قرار داشته باشد و به ارزش ها پایبند باشد . خانواده ای متعادل و روابطی سالم را طلب می کند که با آن ها به لحاظ عاطفی اشباع شده و احساس کرامت کند و به کمک آنها و با اعتماد به نفس که در او رشد یافته به مبارزه با مشکلات بپردازد .




زیر نویس ها :

1 . نظام خانواده در اسلام /ص 149 – ص 158

2 . تربیت و روان شناسی کودکان / ص 99

3 . شرح نهج البلاغه /16/66

4 . امراض روانی و عقلی /ص 74

5. همان /ص 73

6. سلوک انسانی /ص 206

7 . شناخت نفس /ص203

8 . المجمتع /ص136و ص 137

9 . نظام تربیتی در اسلام /ص6- ص8

10 . چگونگی حالات روانی من /ص21وص22

11 . همان /ص22

12. همان /ص22


ارسال شده در توسط موسی مباشری

تربیت جنسی کودکان ونوجوانان
بازی آموزشی دبستان
راههایی برای افزایش بهره هوشی کودکان
سئوالات زمان خواستگاری
کتب مجانی
روش های علاقمند کردن فرزندان بایکدیگر
ناسزاگویی ‌کودکان
روانشناسی رشد کودکی
دزدی در کودکان
چگونه با کودکان حرف بزنیم ؟
چپ دستی یا راست دستی
تربیتی برای همه فصول
بیش فعالی
چگونگی ارتباط با بچه ها
پیوندهای عاطفی بین کودک و والدین
به بچه ها التماس نکنید !
توجه خنثی
دروغگویی کودکان
نکته ها و توصیه های تربیتی کودکان
آموزش نظم و انظباط
مسئولیت پذیرى
سرگرم کردن کودکان
اعمال نکات تربیتی
ترس های کودکان
نقش مادر در اجتماعی شدن فرزندان
قوانین طلایی زندگی
راههای تقویت و بهبود روابط میان همسران
راههای ارتقای زبان جسمانی
ده خطای همسران
نشانه های یک رابطه ی موفق زناشویی
رفتار وعادات خوب زنان
راههای ایجاد اختلاف بین همسران
ده نکته اساسی برای مردان
اصول ایجاد شادی در زندگی توسط زنان
بایگانی
افت تحصیلی و مردودی
چگونه هوش کودکان را تقویت کنیم ؟
بزرگان دین و تربیت فرزند
چگونگی گفتگو با فرزندان
10 روش برای افزایش رضایت از زندگی
چگونه پدر خوبی باشم ؟1
تشویق فرزندان به انجام تکالیف درسی
مواظب باشید اینا رو به بچه ها نگنید !
جوانانی سالم تحویل جامعه بدهیم
انواع خانواده در تربیت فرزندان
نحوه برخورد با طردشدگی از طرف والدین
مطالبی درباره ناتوانی در یادگیری
ساده ترین راه های درمان و کاهش افسردگی
قدردانی
مهارتهای زندگی
چگونه مذاکره کننده بهتری باشیم
ارتقاء سلامت روان زنان
مادران شاغل و ارتباط با فرزندان
استرس در دانش آموزان
قدرت تأثیر سخنان مثبت
پرخاشگری و نافرمانی فرزندان
چگونگی انتقاد از نوجوانان
َتربیت مشترک – در واقع چه می باشد ؟
فوت و فن های شوهرداری
راهنمایی در ازدواج
روش کنترل استرس
20نکته جالب
سلامتی در 8 حرکت
روش مسئولیت پذیری فرزندان
10 راه کنترل خشم
ده نکته مهم در روش تربیت اخلاقی
مهارت های همسر داری
زبان زنان و مردها
بهترین باشیم
هفته پیوند اولیا و مربیان
فواید ازدواج
بهداشت دهان ودندان
استرس وراههای مقابله با آن
تربیت فرزندان
مهارتهای زندگی
شب ادراری ودرمان آن
چگونه مذاکرهکننده بهتری باشیم
چگونه انتقاد کنیم تا نتیجه بگیریم
اهمال کاری و راههای غلبه بر آن
انواع شخصیت ها در ارتباطات
مهارت های زندگی
مهارتهای زندگی در آیات وروایات
بهداشت روانی

سفارش تبلیغ
صبا ویژن